هدف گذاری SMART چیست و چه اهمیتی دارد؟
به گزارش وبلاگ رابا، هدف گذاری یکی از جنبه های موفقیت در زندگی شخصی و کاری ماست که مسیرمان را معین می نماید و برای رسیدن به مقصد به ما انگیزه و تمرکز کافی می بخشد. تکنیک هدف گذاری SMART یکی از مفیدترین روش ها برای یاری به دست یابی به اهدافی است که معین می کنیم.
کلمه SMART در واقع از سرواژه کلمات Specific (مشخص)، Measurable (قابل میزان گیری)، Achievable (قابل دست یابی)، Realistic (واقع گرایانه) و Time-bound (زمان مند) تشکیل شده است. بنابراین، این شیوه در هماهنگی با تمامی این معیارها به شما یاری می نماید تا روی کوشش های خود متمرکز شوید و احتمال پیروزیت خود را افزایش دهید.
اهداف SMART ویژگی های زیر را دارند.
- Specific - به خوبی تعریف شده اند، واضح هستند و ابهامی در آن ها وجود ندارد
- Measurable - معیارهای مشخصی دارند به صورتی که می توان اندازه پیروزیت در تکمیل جهت را میزان گیری کرد
- Achievable - قابل دست یابی هستند و رسیدن به آن ها دور از فکر نیست
- Realistic - در دسترس، واقع گرایانه و مرتبط با هدف زندگی
- Time-bound - دارای بازه زمانی مشخص، شامل تاریخ آغاز و خاتمه (هدف ایجاد اضطرار است)
حال که با ویژگی های کلی این شیوه آشنا شدیم، در ادامه به آنالیز جزئی تر هر یک از این مؤلفه ها می پردازیم.
Specific
اهدافی که واضح و مشخص باشند، شانس بیشتری برای دست یابی دارند. برای تبدیل کردن یک هدف به هدف واضح این پرسش ها را در نظر بگیرید.
- چه کسی در این هدف دخیل است؟
- چه چیزی را باید انجام دهم؟
- کجا باید به این هدف برسم؟
- چه زمانی باید به این هدف برسم؟
- چرا می خواهم به این هدف برسم؟
برای مثال، این هدف را در نظر بگیرید: من می خواهم تناسب اندام داشته باشم. اگر بخواهیم این هدف را به یک هدف واضح (Specific) تبدیل کنیم، می توانیم آن را به این صورت بیان کنیم: من می خواهم عضو یک باشگاه در نزدیکی محل سکونتم شوم و 4 روز در هفته تمرین کنم تا سلامت باشم.
Measurable
یک هدف SMART باید مقیاسی برای میزان گیری اندازه پیشرفت ما داشته باشد. اگر چنین معیاری در دسترس نیست، یعنی شما نمی توانید اندازه پیشرفت خود و اینکه آیا در جهت درست در حرکت هستید را مشخص کنید. برای قابل میزان گیری بودن یک هدف پرسش های زیر را در نظر بگیرید.
- چه اندازه/ چه میزان؟
- چگونه بفهمم که به هدفم رسیده ام؟
- معیار سنجش من از پیشرفتم چه چیزی است؟
بار دیگر مثالی را که در شرح عامل Specific بیان شد در نظر بگیرید که این بار معیار میزان گیری پیشرفت هم به آن اضافه شده است: من می خواهم عضو یک باشگاه در نزدیکی محل سکونتم شوم و 4 روز در هفته تمرین کنم تا سلامت باشم. هر هفته، هدف من این خواهد بود که اندازه مشخصی چربی سوزی داشته باشم.
Achievable
برای اینکه هدف ما به یک هدف SMART تبدیل گردد، باید قابل دسترسی هم باشد. این عامل به شما یاری می نماید راه هایی که می توان به هدف نزدیک تر شد را شناسایی کنید و در جهت آن ها پیش بروید. قابل دسترسی بودن هدف باید به گونه ای باشد که شما احساس کنید با یک چالش روبه رو هستید، اما به گونه ای تعریف شده باشد که دسترسی به آن دور از فکر نباشد. برای تبدیل هدف خود به چنین هدفی، به پرسش های زیر بپردازید.
- آیا منابع و توانایی های لازم برای رسیدن به این هدف را دارم؟ اگر ندارم، مشخص گردد که آن کمبودها چیست.
- آیا دیگران پیش از من در رسیدن به این هدف پیروز بوده اند؟
Realistic
واقع گرایانه بودن هدف هم از مؤلفه های دیگر هدف گذاری SMART است. هدف در واقعیت باید با توجه به منابع و زمان موجود قابل دست یابی باشد. یک هدف را هنگامی واقع گرایانه می نامیم که باور کنیم می توان به آن دست یافت. برای رسیدن به چنین باوری، در پی پاسخ به پرسش های زیر باشید.
- آیا هدف من واقعی (نه تخیلی) و قابل دستیابی است؟
- آیا با توجه به منابع و زمانی که در اختیار دارم، می توانم به آن برسم؟
- آیا به رسیدن به این هدف پای بند هستم؟
Time-bound
مشخصه دیگری که در هدف گذاری SMART بر آن تأکید می گردد، زمان مند بودن هدف است که به معنی داشتن بازه زمانی (آغاز و خاتمه) مشخص است. اگر هدف شما زمان مند نباشد، برای انجام آن احساس اضطرار نمی کنید و در نتیجه انگیزه شما برای رسیدن به آن کاهش می یابد. برای آنالیز این موضوع به دو پرسش زیر پاسخ دهید.
- آیا هدف من موعد مقرری دارد؟
- قصد دارم تا چه زمانی به هدفم برسم؟
بار دیگر مثال باشگاه و تناسب اندام را که پیش تر ذکر شد به یاد بیاورید: در روز اول ماه، من عضو باشگاه محله می شوم. برای سالم تر بودن، 4 روز در هفته ورزش می کنم. هر هفته، اندازه مشخصی چربی سوزی خواهم داشت. تا خاتمه ماه، متوجه خواهم شد که آیا به اندازه چربی سوزی در نظر گرفته شده برای بازه یک ماهه دست یافته ام.
اهمیت هدف گذاری SMART
بیشتر افراد یا کسب و کارها اغلب با مشخص کردن اهداف غیر واقعی مانند می خواهم در فلان حوزه برترین شوم خود را در معرض شکست قرار می دهند. چنین اهدافی گنگ هستند و هیچ جهتی برای رسیدن به آن ها مشخص نشده است.
هدف گذاری SMART به شما یاری می نماید با مشخص هدفی که مشخص، قابل میزان گیری، قابل دست یابی، واقع گرایانه و زمان مند است در جهت پیروزیت گام بردارید. این روش با ترسیم کردن جهت و اولویت بندی اهداف، به پیشرفت شما یاری خواهد نمود.
منبع: Corporate Finance Institute
منبع: دیجیکالا مگ